Dla harcerki i harcerza stopień jest wyzwaniem, które pozwala zmierzyć się z samym sobą. Kolejne stopnie wskazują im pożądane cechy charakteru i wyznaczają etapy osiągnięć życiowych. Każdy stopień jest dla harcerki i harcerza także celem, którego osiągnięcie jest dostrzegane w środowisku.
Czas zdobywania stopnia nazywamy próbą, bo daje możliwość sprawdzenia siebie, wykazania się w konkretnym działaniu postawą, wiedzą i umiejętnościami.
Dla drużynowych stopnie harcerskie są instrumentem wychowawczym, czyli środkiem, za pomocą którego realizują podstawowy program harcerskiego wychowania i uwzględniają indywidualny rozwój harcerki i harcerza. Przez zdobywanie stopni drużynowi wprowadzają harcerki i harcerzy na drogę systematycznej pracy nad sobą, uczą ich pokonywania kolejnych progów i łączenia własnych dążeń z działaniem w zespole.
System składa się z próby harcerki/harcerza i sześciu stopni:
Kolejne stopnie przeznaczone są dla harcerek i harcerzy w określonym wieku:
- harcerki i harcerze:
Ochotniczka / Młodzik
Tropicielka / Wywiadowca - harcerki starsze i harcerze starsi:
Pionierka / Odkrywca
Samarytanka / Ćwik - wędrowniczki i wędrownicy:
Harcerka Orla / Harcerz Orli
Harcerka Rzeczypospolitej / Harcerz Rzeczypospolitej
Najważniejsze zasady zdobywania stopni harcerskich
- Zdobywany stopień powinien być odpowiedni do Twojego wieku
- Jeżeli nie posiadasz poprzedniego stopnia, powinieneś uzupełnić swoją próbę o wiedzę i umiejętności poprzednich stopni
- Zdobywanie stopnia wspiera opiekun próby, który pomaga rozpisać próbę i czuwa nad jej przebiegiem
- Próbę można zamknąć po wykonaniu ustalonych zadań.
- Stopnie należy zdobywać indywidualnie, nie grupowo